شهر باستاني استخر

اِصطَخر نام شهري باستاني است واقع در استان فارس ايران

اصطخر از بزرگ‌ترين شهرهاي دوران خود بوده و به گفته تاريخ نويسان چهار دروازه داشته که امروزه يکي از آنها در سر پيچ دوراهي مرودشت - ارسنجان قرار دارد و ديگري در جنوب مرودشت کنوني قرار داشته‌است.

اصطخر در دره‌هاي باريک بلوار (رود) بين شمال کوه رحمت و نقش رستم واقع شده‌است. اصطخر در نزديکي جايي که دره به‌سوي مرودشت باز مي‌شود قرار گرفته‌است و تا نزديکي‌هاي تخت جمشيد گسترش مي‌يابد. اصطخر در اصل احتمالاً حومه? اسکان شهري در اطراف اقامت‌گاه‌هاي شاهي هخامنشي بوده‌است، اما امروزه نشانه‌ها و آثار اندکي از آن برجاي مانده است. پس از مرگ سلوکوس يکم، هنگامي که ايالت فارس ادعاي استقلال دوباره کرده بود، به‌نظر مي‌رسد که اصطخر مرکز اصلي اين خواسته بوده باشد. اصطخر بهتر از پايتخت قديمي توسط تپه‌هاي مجاور محافظت مي‌شد و «جاده? زمستاني» فارس به اصفهان از مسير اصطخر به پاسارگاد و آباده مي‌گذشت.

شهر اصطخر 5 سال پيش از ميلاد و 10 سال پس از آن قدمت دارد و شاهد تاجگذاري‌ها و جشن‌ها و شکوه بسياري بوده و صدها هزار نفر ساکن داشته‌است و نخستين پايتخت حکومت ساسانيان بوده است.

اين شهر تا پايان پادشاهي ساسانيان از آبادترين و با شکوه‌ترين شهرهاي ايرانباستان بود، اما توسط اسکندر ويران گشت و بعد از آن توسط اعراب تسخير گرديد و به دليل خيزش‌هاي پياپي مردم (از سال 23 تا سال 29 هجري) بارها فتح شد و مردم آن قتل‌عام شدند و پس از آن تنها ويرانه‌اي از آن برجاي ماند.
اين شهر مرکز ايالت کوره اصطخر بوده واين ايالت براي خود ولايت هايي داشته که يکي از اين ولايت ها روذان ( در حال حاضر شهرستان انار در استان کرمان مي باشد) که داراي شهرهاي ابان، اناس ، اذکان، رودان بوده است و بارها در طول تاريخ بين کرمان و فارس دست به دست شده است

ساخته و رونق گرفتن شيراز هم باعث کوچ مردم، و ويراني شهر شد

اولين بار اصطخر در زمان عمرابن خطاب توسط عثمان بن ابي العاص تسخير شد و اموال و زمين‌هاي مردم به غنيمت گرفته شد و هم چنين براي آخرين بار در سال 29 هجري عبدالله عامر، گماشته عثمان، پس از تسخير شهر گور، بسوي اصطخر شتافت تا خيزش چندباره مردم اصطخر را سرکوب نمايد ولي با مقاومت سخت و گسترده آنان روبرو شد، اما سرانجام مردم را کشتار نمود و شهر را دوباره تسخير کرد.

منبع : ويکيپديا