واژه پارسه، تخت جمشيد و پرسپوليس

نام تخت جمشيد در زمان ساخت «پارسَه» به معناي «شهر پارسيان» بود. يونانيان آن را پِرسپوليس (به يوناني يعني «پارسه‌شهر») خوانده‌اند. در فارسي معاصر اين بنا را تخت جمشيد يا قصر شاهي جمشيد پادشاه اسطوره‌اي ايران مي‌نامند

در زمان ساسانيان به تخت جمشيد سَت ستون (صد ستون) مي‌گفتند.

در شاهنامه فردوسي آمده‌است :

    جمشيد پادشاهي عادل و زيبارو بود که نوروز را بر پا داشت و هفتصد سال بر ايران پادشاهي کرد. اورنگ يا تخت شاهي او چنان بزرگ بود که ديوان به دوش مي‌کشيدند

صدها سال پس از حمله اسکندر و اعراب و در زماني که ياد و خاطره پادشاهان هخامنشي فراموش شده بود، مردمي که از نزديکي خرابه‌هاي پارسه عبور مي‌کردند، تصاوير حکاکي شده? تخت شاهي را مي‌ديدند که روي دست مردم بلند شده‌است و از آنجا که نمي‌توانستند خط ميخي کتيبه‌هاي حک شده روي سنگ‌ها را بخوانند، مي‌پنداشتند که اين همان اورنگ جمشيد است که فردوسي در شاهنامه خود از آن ياد کرده‌است. به همين خاطر نام اين مکان را تخت جمشيد نهادند. بعدها که باستان‌شناسان توانستند خط ميخي کتيبه را ترجمه کنند، متوجه شدند که نام اصلي آن پارسه بوده‌است

در دوره اسلامي اين مکان را محترم شمرده و آن را هزار ستون و چهل منار مي‌ناميدند و با شخصيت‌هايي چون سليمان نبي و جمشيد ربطش مي‌دادند. نام مشهور غربي اين محل يعني پِرسِه پليس ريشه غريبي دارد. در زبان يوناني، پِرسِه پليس و يا به صورت شاعرانه آن پِرسِپ توليس  (Persepolis) لقبي است براي آتنه الهه خرد، صنعت و جنگ که ويران‌کننده? شهرها معني مي‌دهد. اين لقب را آشيل، شاعر يوناني سده پنجم پيش از زادروز، به حالت تجنيس و بازي با لغات، در مورد شهر پارسيان به کار برده‌است

سازه و موقعيت مکاني تخت جمشيد

تخت جمشيد در مرکز استان فارس، 10 کيلومتري شمال مرودشت و در 57 کيلومتري شيراز قرار دارد. ارتفاع از سطح دريا تخت جمشيد 1770 متر مي‌باشد. طرف شرقي اين مجموعه کاخ‌ها بر روي کوه رحمت و سه طرف ديگر در درون جلگه مرودشت پيش رفته‌است. تخت جمشيد بر روي صفّه يا سکوي سنگي که ارتفاع آن بين 8 تا 18 متر بالاتر از سطح جلگه? مرودشت است، واقع شده‌است. ابعاد تخت جمشيد 455 متر (جبهه غربي)، 300 متر (جبهه شمالي)، 430 متر (جبهه شرقي)، 390 متر (جبهه جنوبي) مي‌باشد. همچنين طول تخت جمشيد برابر با طول آکروپوليس در آتن است، اما عرض آن چهار تا پنج برابر آکروپوليس است

کتيبه بزرگ داريوش بزرگ بر ديوار جبهه جنوبي تخت جمشيد، آشکارا گواهي مي‌دهد که در اين مکان هيچ بنايي از قبل وجود نداشته‌است. وسعت کامل کاخ‌هاي تخت جمشيد 125 هزار متر مربع است

منبع : ويکي پديا